ODMIANY - PODKŁADKI - SADZONKI

2.Podkładki

Winorośl z reguły szczepi się na specjalnych podkładkach, odpornych na filokserę, a stosunkowo rzadko stosuje się uprawę krzewów “na własnym korzeniu” (praktycznie tylko poza Europą). Dostępne są dziesiątki rodzajów takich podkładek, dostosowane do różnych warunków siedliskowych i mające różny wpływ na wegetację krzewów, skracające bądź wydłużające wegetacje, pomniejszające lub powiększające plonowanie itd. Podkładki powinno się dobierać zarówno pod kątem cech danej odmiany i klonu (siła wzrostu krzewów, plenność, zapotrzebowanie na składniki odżywcze), jak też do warunków glebowych lokalizacji (wilgotność, żyzność gleby, zawartość aktywnego wapnia, etc.). Przykładowo unika się kombinacji podkładki podnoszącej plenność jaką jest 5BB z klonami jakościowymi, których selekcja polegała na znalezieniu klonu o naturalnie niższej jakości, za czym zazwyczaj idzie większa jakość wina. Nie jest to też podkładka stosowana dla odmian wrażliwych na
warunki kwitnienia.

Dobór podkładek wymaga sporej wiedzy i precyzji i często zdarza się, że nawet dla tej samej odmiany sadzonej w różnych częściach tej samej parceli (np. w górnej i dolnej partii

3. Sadzonki stosowane do nasadzeń

Ogromne znaczenie dla kondycji przyszłej winnicy ma także jakość materiału sadzeniowego. Ważne jest, aby sadzonki pochodziły z pewnego źródła. Zarówno materiał na podkładki, jak i zaszczepione na nich zrazy powinny pochodzić z odpowiednio kontrolowanych plantacji matecznych, które są wolne od patogenów i wirusów oraz gwarantują określony genotyp odmiany lub klonu. Sadzonki stosowane na komercyjnych plantacjach powinny też spełniać normy techniczne (odpowiednia długość, grubość łozy z której zostały wykonane, etc.), określone przepisami.

Szczególnie istotną sprawą jest legalne pochodzenie sadzonek nowszych odmian i klonów, które są chronione na mocy tzw. wyłącznego prawa hodowcy. Do tej kategorii należy większość popularnychw Polsce odmian odpornych. Kupując sadzonki takich odmian powinniśmy żądać odpowiednich dokumentów potwierdzających ich legalne pochodzenie oraz uiszczenie stosownej opłaty licencyjnej. Należy pamiętać, że uprawa chronionych odmian bez dopełnienia tych formalności naraża nas na przykre konsekwencje prawne i finansowe. W niektórych przypadkach właściciele nowych odmian, żądają od winiarzy podpisania umowy zwanej kontraktem. Umowa ta ma

4. Klasy sadzonek i selekcja klonalna

W Polsce obowiązuje uproszczony system kwalifikacji sadzonek winorośli z oznaczeniem tylko jednej kategorii – CAC (Conformitas Agraria Communutatis), jest to oznaczenie jakie możemy porównać do klasy standard (choć de facto jest to klasa niższa), czyli sadzonki spełniające wymogi właściwe dla danej odmiany, wykonane bez wad, pozbawione organizmów kwarantannowych i praktycznie wolne od patogenów. Jest to niezmiernie pojemna klasa, w ramach której mieszczą się zarówno dobre sadzonki pochodzące z kilku polskich szkółek o uznanej już u nas renomie, jak i każde inne, których producenci dokonali zgłoszenia produkcji do PIORIN i otrzymali paszport producenta z lakonicznym oznaczeniem VITIS. Należy zauważyć, że jest to system szkodliwy dla klienta, ponieważ powoduje zrównanie sadzonek jakościowo lepszych z gorszymi, przy czym wymogi produkcji nawet dla tych lepszych mają się nijak do zasad stosowanych w systemach kwalifikacji sadzonek winorośli w krajach winiarskich. Zrazy do produkcji sadzonek mogą być u nas pobierane praktycznie z każdego krzewu winorośli bez żadnych badań klasy materiału (w tym z normalnych winnic produkcyjnych), co stoi w jawnej sprzeczności z systemem kwalifikacji sadzonek w Europie, czyli prowadzeniem i nadzorowaniem specjalnych pól matecznych, selekcji klonalnej zarówno odmian jak i podkładek. W krajach winiarskich występuje zazwyczaj kilka klas sadzonek, z których każda podlega różnym wymogom co do zakresu i częstotliwości badań na obecność wirusów czy agrobecterium (są to m.in. klasy elitarna, bazowa, testowane na wirusy, eksperymentalna i standard). Cześć krzewów na plantacjach matecznych, a w niektórych przypadkach wszystkie (zwłaszcza w najwyższej klasie) bywa badana nawet corocznie. Proces wyprowadzania odmiany, czy też obecnie zazwyczaj klonu, zwiemy selekcją klonalną, co oznacza wieloletni procesrozmnażania sadzonek w coraz niższych klasach, zapoczątkowany od pobrania zrazu z krzewu matecznego, często znalezionego na starej winnicy. Taki też proces zapoczątkowano w Polsce w 2007 roku, po znalezieniu i zidentyfikowaniu kilku starych odmian krzewów dziko rosnących w okolicach Zielonej Góry. Dzięki temu, już za kilka lat pojawi się możliwość nasadzeń klonów pochodzących w dawnych winnic zielonogórskich, wśród nich Traminer, Spätburgunder, Riesling czy miejscowa gwiazda Tauberschwarz, stający się synonimem upraw klasycznych odmian w Zielonej Górze. Klony te wzbogacą rynek klonów dostępnych do nasadzeń Europie, dzięki czemu dokonamy kolejnego kroku w rozwoju Polski jako kraju winiarskiego. Warto w tym miejscu przypomnieć, że w procesie selekcji klonalnej wspierają nas nasi przyjaciele z Niemiec, ampelograf Andreas Jung oraz winiarz Reinhard Antes, bez pomocy i zaangażowania których cały projekt nigdy nie miał by miejsca. Po raz pierwszy kilkadziesiąt krzewów zostało rozpoznanych podczas wyprawy ampelograficznej w okolicach Zielonej Góry